Zorgverlener
Als zorgverlener kan je in het ganse land de kwetsbare groepen en rond de nucleaire sites ook alle andere bewoners aanmoedigen om jodiumtabletten af te halen. Je speelt ook een belangrijke rol in het adviseren, medisch screenen, geruststellen en indien nodig controleren van je patiënten.
Als huisarts en specialist is het aangewezen om los van elk nucleaire noodsituatie, het eventuele gebruik van jodiumtabletten op voorhand te bespreken met jouw patiënten, vooral met diegenen die een al dan niet gekende schildklieraandoening hebben of bij wie mogelijke ernstige bijwerkingen kunnen optreden bij inname van jodiumtabletten.
Wanneer een patiënt boven de 40 jaar op consultatie komt, kan je hem/haar medisch screenen op schildklieraandoeningen door schildklierpalpatie. Bij aanwezigheid van een klinische indicatie kunt u een TSH-bepaling uitvoeren.
Wanneer de jodiumtabletten toegediend werden aan zwangere vrouwen, vrouwen die borstvoeding geven of aan pasgeborenen, is het noodzakelijk om een controle van de schildklierfunctie van de baby uit te voeren.
Een medische controle na inname is ook aangewezen bij personen die lijden aan aandoeningen van de schildklier of hieraan geleden hebben.
Predistributie van jodiumtabletten
Bij een nucleaire noodsituatie kunnen verschillende radioactieve stoffen vrijkomen waartegen men zich best kan beschermen door te schuilen. Als er ook radioactief jodium vrijkomt, kan de inname van jodiumtabletten een bijkomende bescherming bieden. Door jodiumtabletten vooraf te verdelen, kan bij een nucleaire noodsituatie tijdswinst geboekt en efficiënter gehandeld worden.
Hoe werken jodiumtabletten?
Radioactief jodium wordt door het lichaam opgenomen, zowel via het ademhalingsstelsel als via het spijsverteringsstelsel en zelfs via de huid. De schildklier slaat radioactief jodium op tot ze ermee verzadigd is en zorgt op die manier voor een blootstelling “van binnen uit”. Door die voortdurende blootstelling neemt de kans op schildklierkanker toe. Door de schildklier te verzadigen met het niet-radioactief jodium in de tabletten, wordt het opstapelen van radioactief jodium verhinderd. Omdat het juiste tijdstip van inname belangrijk is voor een goede bescherming, mogen jodiumtabletten bij een nucleaire noodsituatie nooit worden ingenomen op eigen initiatief, maar enkel als de overheid dit adviseert.
Voor wie?
Gezinnen met kinderen en adolescenten tot 18 jaar, zwangere vrouwen en vrouwen die borstvoeding geven halen best jodiumtabletten in huis. Hoe jonger, hoe meer kans op schildklierkanker door radioactief jodium.
Bij jonge volwassenen (18-40 jaar) is de kans op schildklierkanker door radioactief jodium laag. Het risico op bijwerkingen na een eenmalige inname van jodiumtabletten is ook laag. Daarom kan het in de nabijheid van een nucleaire site verantwoord zijn om ook aan deze leeftijdsgroep de inname van jodiumtabletten aan te raden vanaf een bepaalde blootstelling.
Voor volwassenen ouder dan 40 jaar wordt op basis van de huidige wetenschappelijke gegevens de inname van jodiumtabletten bij een nucleaire noodsituatie niet aanbevolen, tenzij de verwachte blootstelling zo hoog is dat de schildklierfunctie zelf wordt aangetast. Dit komt omdat de kans op schildklierkanker door radioactief jodium vanaf die leeftijd heel laag is, terwijl het risico op ernstige bijwerkingen toeneemt. Bij zwangerschap of borstvoeding is de inname van jodiumtabletten ook boven de 40 jaar aangewezen.
Rond de nucleaire sites wordt ook aan alle andere bewoners het afhalen van jodiumtabletten aangeraden. Hoe dichter bij een nucleaire site, hoe groter de mogelijke blootstelling aan radioactief jodium bij een nucleaire noodsituatie.
Waar vind je informatie?
- Veel gestelde vragen voor zorgverleners
- Bijsluiter Kaliumjodide 65 mg-tabletten
- Publicatie ‘Kernongevallen en bescherming van de schildklier met stabiel jodium’, waarin je meer informatie vindt over de wetenschappelijke achtergrond, de principes en de praktische modaliteiten van het gebruik van jodium tijdens een nucleair ongeval.
Heb je na het lezen van deze informatie nog vragen?
Zorgverleners kunnen met vragen terecht op het mailadres nuclear@health.fgov.be. Dit mailadres wordt beheerd door de FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu, in samenwerking met het Federaal Agentschap voor Nucleaire Controle.